Voor virologen staat vast: COVID-19 gaat opgevolgd worden door een nieuwe pandemie. Het terugdringen van de handel in en exploitatie van wilde dieren, en een betere bescherming van de biodiversiteit, zijn de meest effectieve maatregelen om de volksgezondheid in de toekomst te beschermen.
Drie organisaties van de Dierencoalitie — Stichting AAP, het International Fund for Animal Welfare (IFAW) en World Animal Protection — hebben samen met Stichting SPOTS een actieplan opgesteld, Van social distancing naar wildlife distancing, waarmee Nederland kan bijdragen aan het voorkomen van de volgende virusuitbraak.
1. Versterk de One Health benadering
Erken als Nederland dat de bescherming van de biodiversiteit en het terugdringen van de handel in wilde dieren belangrijke preventieve maatregelen zijn om zoönosen en pandemieën te voorkomen en pas de One Health benadering hierop aan. Nederland zet zich daarnaast in voor het verder ontwikkelen en opnemen in beleid van de ‘One Health, One Welfare’ benadering.
2. Maak biodiversiteit de rode draad in het buitenlands beleid
Maak bescherming van de biodiversiteit, waaronder de bescherming van wilde dieren, een vast onderdeel van het Nederlandse buitenlands beleid en van ontwikkelingssamenwerking. Investeren in natuurbehoud wereldwijd is essentieel om verdere biodiversiteitsverlies, klimaatverandering en nieuwe pandemieën te voorkomen.
3. Voer positieflijsten in voor zoogdieren, amfibieën, reptielen en vogels
Zorg voor een snelle invoering van de positieflijst (huis- en hobbydierenlijst) voor zoogdieren en start onmiddellijk met de ontwikkeling van de positieflijsten voor reptielen, amfibieën en vogels.
4. Harmoniseer de regelgeving binnen Europa met een EU positieflijst
Zet als Nederland actief in op de ontwikkeling van een EU positieflijst voor hobby- en huisdieren.
5. Zorg dat er in de EU goede opvangcentra zijn voor in beslag genomen wilde dieren
Zet als Nederland binnen de EU actief in op EU-brede kwaliteitsstandaarden voor opvangcentra voor wilde dieren, alsook op EU-budget voor financiële compensatie aan opvangcentra voor de opvang van in beslag genomen wilde dieren.
6. Verbied de handel in wilde dieren die worden beschermd in het land van herkomst
Erken de bescherming van wilde dieren in het land van herkomst en zorg voor een verbod op de handel in deze dieren. Publiceer een lijst met al deze dieren zodat consumenten, bedrijven betrokken bij de handel en ngo’s toegang hebben tot deze informatie. Zorg dat deze lijst geïntegreerd wordt in de verschillende verkoopkanalen.
7. Versterk de aanpak van de online handel in wilde dieren
Neem illegale handel in wilde dieren en planten op als ‘illegale content’ in wetgeving voor de digitale dienstverlening, waarbij verplichtingen worden gecreëerd voor online markten.
8. Verbied het houden van markten waar levende, wilde dieren worden verkocht
Zet als Nederland in op een verbod van fysieke markten met levende, wilde dieren in Nederland.
9. Versterk het toezicht op de import van risicoproducten afkomstig van wilde dieren
Versterk het toezicht op de import van risicoproducten afkomstig van wilde dieren. Stel daar waar nodig EU handelsbarrières in voor de import van dergelijke producten. Het aanjagen en financieren van onderzoek naar dergelijke risico’s wordt daarbij een belangrijke pijler.
10. Investeer in de bewustwording bij consumenten
Financier en faciliteer Nederlandse en Europese voorlichtingscampagnes gericht op de burger om zo de consumentenvraag naar wilde dieren en producten van wilde dieren te verminderen.
11. Versterk het EU Actieplan tegen de illegale handel in wilde dieren
Versterk de aanpak van de EU voor het terugdringen van de illegale handel in wilde dieren door concrete doelstellingen te formuleren voor de maatregelen die genomen moeten worden. Hiernaast moet er voldoende financiering en capaciteit beschikbaar gesteld worden voor de uitvoering van Europese en nationale plannen. Een verbeterd rapportage-, monitoring- en evaluatiesysteem met indicatoren moet er voor zorgen dat de effectiviteit van maatregelen van lidstaten inzichtelijk wordt gemaakt en periodiek geëvalueerd kan worden.
12. Vergroot de opsporingscapaciteit bij Schiphol en de Rotterdamse haven
Vergroot de capaciteit om illegale handel in (producten van) wilde dieren op te sporen op Schiphol en bij Rotterdam haven, waarbij ook meer controle komt op de doorvoer naar andere landen.
13. Verbeter de bestrijding van de georganiseerde wildlife criminaliteit
Ondersteun als Nederland internationale inspanningen die zorgen voor een meer samenhangende mondiale aanpak van transnationale, georganiseerde misdaad in verband met in het wild levende dieren en planten, via speciale trajecten voor het delen van inlichtingen en informatie en capaciteitsopbouw. Er moet worden nagedacht over een nieuw protocol voor wildlife criminaliteit bij het VN-Verdrag tegen transnationale georganiseerde misdaad.
14. Ga het gebruik van wilde diersoorten in traditionele medicijnen tegen
Ga medicinale toepassing van ingrediënten afkomstig van wilde dieren effectief tegen.
15. Intensiveer de opsporing en handhaving van de illegale handel in bushmeat
Breng de handel in bushmeat (in de EU) in kaart en versterk de handhaving van het verbod op de invoer van bushmeat.
Lees het hele actieplan
Met dit maatregelenpakket reiken de organisaties politici en beleidsmakers de hand om gezamenlijk te werken aan een preventieve aanpak om nieuwe virusuitbraken te voorkomen. Bescherming van de biodiversiteit en het terugdringen van de handel in wilde dieren staan hierin centraal.
Betrokken organisaties
