De Tweede Kamer wil dat er harder wordt opgetreden tegen dierenmishandeling, dat de dierenarts ook voor mensen met een laag inkomen betaalbaar blijft, en dat de bio-industrie plaatsmaakt voor een dierwaardige veehouderij.
Dinsdag stemde de Kamer over zo’n 40 moties die waren ingediend naar aanleiding van het debat over de begroting van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. De combinatie van linkse partijen, D66 en PVV leverde dikwijls een meerderheid op voor betere dierenbescherming. Maar ook NSC, de partij van Pieter Omtzigt, en de VVD stemden diervriendelijker dan rechtse partijen in het verleden.
Deze coalities tekende zich al af tijdens het DierenDebat dat de Dierencoalitie samen met de Dierenbescherming organiseerde voor de verkiezingen van 22 november. Zo deelt NSC de zorgen van GroenLinks-PvdA, Partij voor de Dieren en SP over overnames door buitenlandse investeerders in de dierenzorg en verzet Dion Graus (PVV) zich tegen de bangmakerij van de BBB over de wolf.
Dierenbescherming
Graus kreeg een meerderheid voor zijn motie om een ‘one strike out‘-regel toe te passen bij zware dierenmishandeling. Alleen BBB, Forum voor Democratie en NSC stemden tegen.
Hoewel het al mogelijk is om bedrijven te sluiten die zich schuldig maken aan zware dierenmishandeling, hanteert de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit een ‘three strike out‘-beleid voor transportbedrijven, verzamelcentra en slachthuizen. Dit naar aanleiding van een motie van Joost Eerdmans (JA21) en Thom van Campen (VVD) uit 2022.
Een motie van Ines Kostić (PvdD) om te inventariseren hoe slachtoffers van huiselijk geweld en hun huisdieren in alle gemeenten kunnen worden geholpen, werd door alle partijen behalve de BBB gesteund.
Vier op de tien slachtoffers van huiselijk geweld met een huisdier stelt hun vlucht uit, omdat ze hun dier niet willen achterlaten.
Een motie van Graus om te voorkomen dat dieren worden achtergelaten bij de daders van huiselijk geweld, werd door een meerderheid van partijen in de Tweede Kamer gesteund. BBB, CDA, NSC, VVD en SGP stemden tegen.
Dierenarts
Graus had samen met Kostić en Sandra Beckerman (SP) ook een motie ingediend om de overname van dierenartsenpraktijken door private equity tegen te gaan. En een motie om een prijsplafond voor medische noodzakelijke behandelingen van dierenartsen te onderzoeken. Beide kregen van links tot rechts steun, de eerste motie ook van NSC. BBB, CDA en VVD stemden tegen beide.
ChristenUnie, D66 en SGP stemden tegen een prijsplafond, maar voor een motie van Beckerman die de regering oproept om met maatregelen of wetgeving te komen om de dierenzorg betaalbaar te houden.
Een motie van Beckerman en Kostić om de btw op dierenzorg te verlagen van 21 naar 9 procent werd alleen gesteund door Denk, FvD, JA21, PvdD en SP, en had daarmee geen meerderheid.
Veehouderij
Dankzij de steun van de PVV was er een meerderheid voor een motie van Tjeerd de Groot (D66), die verder werd gesteund door linkse partijen, om de bio-industrie op korte termijn uit te faseren ten gunste van een dierwaardig veehouderij.
De Groot wees er in zijn toelichting op dat de meeste Nederlanders een einde willen maken aan de intensieve veehouderij. Uit onderzoek dat de Dierencoalitie en Dierenbescherming hebben laten uitvoeren, blijkt dat vier op de vijf Nederlanders willen dat dieren in de veehouderij hun natuurlijke gedrag kunnen vertonen; dat dieren iedere dag naar buiten kunnen; en dat dieren niet meer worden onderworpen aan medisch onnodige ingrepen, zoals het afknippen van varkensstaarten en het onthoornen van kalveren.
Een tweede motie van De Groot, mede ingediend door Pieter Grinwis (ChristenUnie), om de kalverhouderij in te richten op basis van de omvang en belangen van de Nederlandse melkveehouderij, kreeg ook een ruime meerderheid. BBB, CDA, FvD en SGP stemden tegen.
Van de anderhalf miljoen kalveren die jaarlijks in Nederland worden geslacht, is de helft geïmporteerd. Omdat de dieren van de koe worden gescheiden voordat hun immuunsysteem volledig is ontwikkeld, gaat dit transport gepaard met onnodig dierenleed. Minder dan 10 procent van het kalfsvlees wordt vervolgens in Nederland gegeten. De sector bestaat voornamelijk voor de export.
BBB, CDA, NSC en VVD stemden tegen een motie van Graus om een pilot uit te voeren met zogenoemde ‘Stable Safe‘-systemen en valwanden, waardoor dieren bij brand kunnen vluchten. Daarmee was er toch een meerderheid.
In 2022 kwamen 130.000 dieren, waarvan 128.000 kippen, om bij stalbranden. Minister van Landbouw Piet Adema wil het aantal dodelijke stalbranden en het aantal dieren dat daarbij omkomt per sector halveren in 2026. Hij stelt voor om veehouders te verplichten tot een jaarlijkse brandveiligheidskeuring en een drie- of vijfjaarlijkse elektrakeuring, afhankelijk van het aantal gehouden dieren.
Een andere motie van Graus, om dierenwelzijn voorrang te geven op milieueisen, kreeg alleen steun van D66, JA21, PvdD en Volt.
Voedseltransitie
De hele Kamer behalve JA21 en PVV stemde voor een motie van Laura Bromet (GL-PvdA) om in kaart brengen hoe de regeldruk voor biologische boeren kan worden verminderd.
De PVV steunde wel een motie van Marieke Koekkoek (Volt) om via duurzaamheidsafspraken te komen tot een betere prijs voor boeren. De motie verzocht de regering ook om tot grensoverschrijdende prijsafspraken te komen, om oneerlijke concurrentie tegen te gaan, en om er in Europa voor te pleiten dat de keten tussen boer en consument een verantwoordelijkheid heeft voor een dierwaardige en duurzame landbouw. BBB, FvD en JA21 stemden tegen.
Een motie van Bromet om biologische landbouw een verplicht vak te maken in het agrarisch onderwijs kreeg geen meerderheid.
Wilde dieren
Bromet kreeg ook geen meerderheid voor haar motie, ingediend samen met Grinwis, om de regering twintig jaar lang garant te laten staan voor de kosten van het Aanvalsplan Grutto, dat bedoeld is om de weidevogelpopulatie in Nederland te herstellen. Hoewel ook BBB, NSC en VVD in hun verkiezingsprogramma’s pleiten voor meerjarige vergoedingen voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer, hadden de partijen die onderhandelen over de vorming van een nieuw kabinet vooraf aangekondigd tegen moties met gevolgen voor de begroting te zullen stemmen.
Een motie van de BBB, die de regering vraagt om te onderzoeken of het mogelijk is een uitzondering te bedingen op Europees beleid om zogenoemde probleemwolven te verjagen en te bejagen, kreeg wel een meerderheid, mét steun van de PVV.
Meer fragmenten uit het debat op YouTube.