De Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) ontstond in 1948 uit een fusie van twee liberale partijen. De VVD nam deel aan 18 van de 31 naoorlogse kabinetten, tussen 2010 en 2023 als grootste partij. De VVD heeft 24 zetels in de Tweede Kamer.
Hoe diervriendelijk stemt de VVD?
Sinds 2012 onderzoekt Dier&Recht hoe partijen in de Tweede Kamer stemmen over dierenwelzijn. De VVD was jarenlang, samen met het CDA, de minst diervriendelijke fractie: onder Rutte II steunde het maar 5 procent van de moties voor dieren, onder Rutte III 9 procent. Tijdens het laatste kabinet-Rutte maakte de VVD echter een sprong voorwaarts. De liberalen stemden vier van de tien keer vóór dieren.
Dierenkieswijzer 2023
Verkiezingsprogramma’s
2012
De VVD wil dat de overheid zich beperkt tot het formuleren van ‘heldere en haalbare doelstellingen’ op het gebied van dierenwelzijn. De invulling van deze doelstellingen kan volgens de VVD prima aan de sectoren worden gelaten. De partij wil het verbod op pelshouderij terugdraaien en is tegen ‘betuttelende maatregelen’ voor huisdieren, zoals chips.
Voorstellen
- Heldere en haalbare doelstellingen voor dierenwelzijn, invulling door de sectoren zelf.
- Verbod op de pelshouderij terugdraaien.
- Afspraken over de verbetering van dierenwelzijn in internationaal verband t.b.v. een gelijk speelveld.
- Geen verplicht chippen van honden en katten.
- Hogere straffen of een houdverbod voor dierenbeulen.
2014
In de Europese Parlementsverkiezingen van 2014 zet de VVD in op een gelijk speelveld. Nederland moet regels voor dierenwelzijn en voedselveiligheid niet strenger invoeren dan omringende landen, ‘hierdoor prijzen we onszelf uit de markt.’ In het landbouwbeleid moet innovatie leidend zijn. Het Europese natuurbeleid is volgens de VVD ‘doorgeschoten’.
Voorstellen
- Meer ruimte voor maatwerk in Europees natuurbeleid.
- Geen Europese bodemrichtlijn.
- Nitraatrichtlijn afschaffen.
- Europese Fonds voor Maritieme Zaken en Visserij inzetten om sector duurzamer en innovatiever te maken.
- Inkomenssubsidies voor boeren afbouwen.
- Plattelandsontwikkeling aan lidstaten laten.
- Gelijk Europees speelveld voor diergezondheid en dierenwelzijn, zoals het verminderen van antibioticagebruik.
2017
De VVD verzet zich tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 tegen ‘ouderwetse denkbeelden’ over dierenwelzijn en wil het ‘belang van het dier’ centraal stellen. Voorwaarde is een gelijk speelveld voor veehouders in Europa. De partij geeft de visserij alle ruimte en belooft ‘hard’ op te treden tegen mishandeling van huisdieren.
Voorstellen
- Jacht kan onderdeel uitmaken van goed faunabeheer.
- Koppositie van de visserijsector behouden. Pulskor en mosselzaadinvanginstallaties toestaan.
- Handhaving van de aanlandplicht overal op dezelfde manier.
- Niet meer visgebieden sluiten dan noodzakelijk is vanuit Europese wetgeving.
- Leefruimte per koe is belangrijker dan het aantal koeien per stal.
- Gelijk internationaal speelveld voor land- en tuinbouw.
- Antibioticagebruik niet alleen in Nederland terugbrengen, maar in heel Europa.
- Hard optreden tegen dierenmishandeling.
- Registratie en verwerking van bijtincidenten.
2019
Dieren worden in het VVD-programma voor de Europese Parlementsverkiezingen van 2019 niet genoemd. Het Europees landbouw- en visserijbeleid zet volgens de partij ‘een rem op deze vernieuwing’ en moet ‘op de schop.’
Voorstellen
- Lidstaten bepalen zelf hoe ze aan Europese normen voor milieu en voedselveiligheid voldoen.
- Meer ruimte voor boeren en vissers om te innoveren.
- Aanlandplicht schrappen.
- Inkomenssteun stapsgewijs vervangen door investeringen in efficiënte en duurzame productiemethoden.
- Plattelandsontwikkeling is een lokale taak.
- Standaarden aanpassen om innovatie in biotechnologie mogelijk te maken.
2021
De VVD wil schadelijke emissies in de landbouw terugbrengen, maar daarbij geen verplichtende maatregelen opleggen, zoals weidegang of een krimp van de veestapel. De visserij krijgt nog steeds alle ruimte. Voor slachthuizen, fokkers en dierenbeulen maakt de partij wel strenger beleid.
Voorstellen
- Uitbreiding van de lijst met bejaagbare wildsoorten.
- Internationaal verbod op wildmarkten.
- Voldoende ruimte voor vissers om te blijven vissen.
- Ruimte voor nieuwe technieken en vormen van visserij.
- Pulsvisserijverbod terugdraaien.
- Aaanlandplicht schrappen.
- Schadelijke emissies van veeteelt terugbrengen.
- Verbeteren van de luchtkwaliteit rondom stallen.
- Geen verplichte weidegang.
- Antibioticagebruik in de veehouderij verder terugdringen.
- Stalbranden voorkomen door knaagdierbestrijding en periodieke elektrakeuringen.
- Camerabewaking in slachthuizen.
- Bij herhaalde overtreding van dierenwelzijnsregels volgt sluiting.
- Eerlijke prijzen voor producten waar bovenwettelijke eisen aan zijn gesteld, zoals voor dierenwelzijn.
- Dierproeven alleen inzetten als dit de enige manier is om een verbetering van de volksgezondheid te bewerkstelligen.
- Gezondheid en welzijn van dieren als voorwaarde voor het fokken van (gezelschaps)dieren.
- Verbod op fok van, en handel in, dieren met schadelijke uiterlijke kenmerken.
- Positieflijst voor huisdieren.
- Hogere straffen voor dierenmishandeling. Levenslang houdverbod voor recidivisten.
2023
De VVD kiest nadrukkelijk voor dierwaardige veehouderij en noemt dierenwelzijn ‘voorwaardelijk voor het houden van dieren.’ Medisch onnodige ingrepen moeten stoppen. De fok van dieren met schadelijke uiterlijke kenmerken wordt verboden. Slachters en veehouders die bij herhaling in de fout gaan, worden gesloten. Ook om emissies te beperken, gaat de VVD verder. De melkveehouderij moet grondgebonden gebonden. De kalverhouderij zal krimpen. Hertenkampen mogen blijven.
Voorstellen
- Jagers spelen een belangrijke rol.
- Exoten zoals de Amerikaanse rivierkreeft bestrijden.
- Toereikende beheersmaatregelen van de wolf.
- Weidevogelbeheer door boeren stimuleren.
- Hertenkampen behouden.
- Verbod op pulsvisserij terugdraaien.
- Dierenwelzijn is voorwaardelijk voor het houden van dieren.
- Dierwaardige veehouderij met nieuwe richtlijnen voor houderijsystemen en zonder onnodige lichamelijke ingrepen.
- Grondgebonden melkveehouderij.
- Omvang van de melkveehouderij als maatstaf voor de kalverhouderij.
- Aanvullende maatregelen tegen stalbranden.
- Europese richtlijnen voor diertransporten overnemen.
- Wegkwijnende dieren niet achtergelaten bij bedrijven die falen bij een inspectie, maar in beslag nemen.
- Schadelijke stikstofuitstoot beprijzen.
- Nieuwe verdienmodellen voor boeren stimuleren, zoals de teelt van bio-based bouwmaterialen en plantaardige eiwitten.
- Langjarige vergoedingen voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer en (tijdelijke) waterberging.
- Camerabewaking in slachthuizen mee kunnen kijken.
- Bij herhaaldelijke misstanden bedrijven sluiten, bij buitensporige incidenten meteen.
- Duurzaamheidsstandaarden moeten ervoor zorgen dat boeren een vergoeding krijgen voor extra inspanningen t.b.v. verduurzaming. De overheid koopt alleen producten met standaarden die een duurzaamheidsvergoeding voor boeren hebben opgenomen.
- Dierproeven alleen als dit de enige manier is om een kennis te vergaren ten behoeve van de volksgezondheid, wetenschappelijke vooruitgang en daarmee de nationale innovatiekracht.
- Europese handelsbelemmeringen wegnemen om preventieve vaccinatie tegen dierziektes mogelijk te maken.
- Nederlands kweekvlees snel op de Europese markt brengen.
- Import van producten uit landen met lagere dierenwelzijnsstandaarden voorkomen.
- Verbod op de handel en verkoop van dieren met schadelijke uiterlijke kenmerken.
- Kwaliteitscriteria voor fokkers.
- Positieflijsten voor vogels en reptielen.
- Landelijke registratie van bijtincidenten.
- Tegengaan van illegale handel in dieren.
- Levenslang houdverbod voor dierenmishandelaars.
2024
Nederland loopt volgens de VVD in Europa voorop op het gebied van dierenwelzijn. ‘Dit vraagt de VVD ook van andere lidstaten.’ Naar Nederlands voorbeeld komen er positieflijsten voor huisdieren en een verbod op wilde dieren in het circus en de productie en import van bont. De liberalen zijn ‘trots’ op de Nederlandse landbouw en visserij. ‘Per hoeveelheid product hebben we de laagste milieu-impact van de wereld.’ Toch moet het nog beter.
Voorstellen
- Doelen voor bodem, natuur en water respecteren en halen, maar wel op een manier die de lidstaten en haar boeren het beste past.
- Sturen op onwenselijke emissies in plaats van op depositie.
- Op termijn Natura 2000-gebieden anders indelen. Het uitgangspunt is geen kleiner, maar een robuuster natuurareaal.
- Op basis van generieke doelstellingen krijgen lidstaten ruimte om populatiebeheer van beschermde soorten flexibel in te richten.
- De beschermde status van invasieve soorten kan door lidstaten worden opgeheven als daar aanleiding voor is, zoals bij rivierkreeften.
- Jagers spelen een belangrijke rol bij faunabeheer.
- Schaal-, schelpdier-, visserij- en zeewiersectoren meer ruimte geven om op een verantwoorde manier gebruik te maken van de zeeën.
- Zoeken naar alternatieven voor zoals cameratoezicht en aanlandplicht.
- Voornamelijk vanuit EU-productie voorzien in de marktvraag naar essentiële voedselproducten.
- EU-lidstaten indelen in zones op basis van hun sterke kanten en (klimatologische) ligging. Goede Nederlandse voorbeelden zijn de melkveehouderij en glastuinbouw.
- Hectaresteun in het Gemeenschappelijk landbouwbeleid geleidelijk afbouwen en omzetten naar innovatie en verduurzaming.
- Boeren krijgen de ruimte om de gestelde doelen te bereiken binnen een zelfgekozen, duurzaam verdienmodel.
- Inzet op EU-brede verbetering van dierenwelzijnsnormen, waarbij rekening wordt gehouden met het verdienvermogen van de boer.
- Verbod op kooihuisvesting in de veehouderij.
- Europese handelsbelemmeringen wegnemen, zodat grootschalige en preventieve vaccinatie van landbouwdieren de norm wordt.
- Verbod op transport van levend vee voor fok of slacht vanuit en naar landen buiten de EU.
- Toelating van kunstmestvervangers, nieuwe gewasbeschermingsmiddelen en veredelingstechnieken, en kweekvlees.
- Dierlijke en plantaardige productie en producten op gelijke voet.
- EU-brede methodiek om duurzaamheid en diervriendelijkheid van producten transparant te maken in navolging van de NutriScore-benadering voor voedingswaarden.
- Optimistisch over de kansen die gentechniek biedt voor een duurzamere en diervriendelijkere voedselproductie.
- Verbod op de productie en import van bont.
- Soja-import uit Latijns-Amerika tot een duurzaam niveau terugbrengen.
- Handelspartners stapsgewijs Europese standaarden opleggen.
- Dierproeven binnen de EU beter afstemmen en alleen inzetten als dit aantoonbaar de enige manier is om een verbetering van de volksgezondheid te bewerkstelligen.
- Verbod op het gebruik van wilde dieren in circussen.
- Europese positieflijsten naar Nederlands voorbeeld voor zoogdieren, en ook voor amfibieën, reptielen, vissen en vogels.
- Europees verbod op de fok van en handel in dieren met schadelijke uiterlijke kenmerken.