Uit cijfers (2022) van het CBS blijkt dat 15 procent van totale hoeveelheid broeikasgassen in ons land wordt uitgestoten door de landbouwsector. De ruime meerderheid van die uitstoot is toe te schrijven aan de veeteelt. Daaronder valt ook de uitstoot van (winderige) varkens en runderen, die jaarlijks 8,9 megaton aan methaan produceren.
Met het verkleinen van de veestapel kan dan ook flink wat klimaatwinst worden geboekt. Om die reden startte de Rijksoverheid in 2020 met de nationale eiwittransitie. Doel van het initiatief is om ons voedingspatroon een beetje weg te bewegen van dierlijke eiwitten, richting plantaardige en andere eiwitten.
Volgens de huidige doelstellingen van de Rijksoverheid moet in 2030 minimaal de helft van alle geconsumeerde eiwitten in ons land plantaardig zijn. Op dit moment is dat iets meer dan 40 procent. Om de consumptiedoelen te halen is er de komende zes jaar dus nog wel wat werk te verzetten.
Het is dan wel noodzakelijk dat de overheid hierbij een actieve rol vervult, schrijft NewForesight in zijn onderzoeksrapport. De overheid zou bijvoorbeeld voedselbedrijven met fiscale maatregelen kunnen stimuleren om meer plantaardige producten te maken.
Ook is het mogelijk om consumenten te laten bijdragen aan het verwezenlijken van de eiwittransitiedoelen. De overheid zou de BTW op plantaardige producten kunnen verlagen of zelfs afschaffen, zodat ze financieel aantrekkelijker worden voor consumenten.
Focus ook op afbouw van zuivel- en vleesconsumptie
Volgens NewForesight is het echter onvoldoende om alleen de consumptie van plantaardige producten te stimuleren: de zuivel- en vleesconsumptie moet ook worden teruggedrongen. Dat kan opnieuw met financiële prikkels, bijvoorbeeld door een vleesbelasting in te voeren.
Uit het onderzoek blijkt dat het voedselbeleid van de overheid zich op dit moment met name focust op de toename van plantaardige consumptie. Dat komt doordat het met maatregelen verminderen van de vlees- en zuivelconsumptie in Den Haag een zeer gevoelig onderwerp is.
Zo zijn veel politici, beleidsmakers en andere betrokken partijen behoorlijk terughoudend over dit onderwerp. Daardoor komt beleid om de vlees- en zuivelconsumptie terug te dringen al vele jaren niet van de grond, geeft het adviesbureau aan.
In het rapport is verder te lezen dat de verantwoordelijke ministeries – zoals Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Economische Zaken en Klimaat – niet optimaal met elkaar samenwerken om de vlees- en zuivelconsumptie te verminderen. Daarnaast ontbreekt op dit vlak tot op heden een eenduidige overheidsmissie.
NewForesight voerde het onderzoek uit in opdracht van de Dierencoalitie, ProVeg Nederland, de Transitiecoalitie Voedsel, World Animal Protection Nederland, Varkens in Nood en Compassion in World Farming Nederland.
Dit artikel verscheen eerder in Consultancy.nl.