Voor virologen staat het vast: COVID-19 gaat opgevolgd worden door een nieuwe virusuitbraak. Het terugdringen van de handel in en exploitatie van wilde dieren en een betere bescherming van de biodiversiteit zijn de meest effectieve manieren om de volksgezondheid in de toekomst te beschermen.
Dieren- en natuurorganisaties International Fund for Animal Welfare (IFAW), Stichting AAP, World Animal Protection en SPOTS publiceren een actieplan, Van social distancing naar wildlife distancing, waarmee Nederland kan bijdragen aan het voorkomen van de volgende pandemie. De organisaties hopen dat het volgende kabinet dit maatregelenpakket ter harte neemt in het belang van de volksgezondheid. De huidige pandemie bestrijden is een ding, alle mogelijke maatregelen treffen om een volgende te voorkomen is een niet minder urgente opdracht van de politiek.
De meeste mensen zijn zich er niet van bewust dat een nieuwe virusuitbraak kan ontstaan in Nederland of in de EU. Toch vormt de manier waarop we hier met dieren en natuur omgaan een reëel risico. Het maakt het des te belangrijker dat de politiek preventief beleid gaat voeren en zich daar nationaal en internationaal voor inzet.
Een greep uit de risicofactoren die een volgende pandemie mogelijk maken:
In Nederland kunnen particulieren gewoon vleermuizen kopen
Ondanks de kans dat ze ziekteverwekkers bij zich dragen. Het gebeurt op grote dierenbeurzen waarbij poolvosjes gestapeld staan op reptielen en vleermuizen. De slechte omstandigheden op de beurzen, het lange transport en de directe omgang met mensen zorgen voor veel stress bij de dieren. Dit verhoogt het risico op zoönosen. Daarom roepen de organisaties in hun manifest op om risicovolle exotische dierenmarkten te sluiten. Niet alleen in het buitenland maar ook in Nederland.
Steppezebra’s, rode reuzenkangoeroes of alligators als huisdier?
Het kan in Nederland.
Van alle zoönosen die wereldwijd bekend zijn, wordt zo’n 75 procent overgedragen door vleermuizen, knaagdieren en primaten. In Nederland is het houden van primaten als huisdier verboden, maar vleermuis- en knaagdiersoorten zijn, net als talloze andere exotische diersoorten, nog steeds toegestaan.
Ook moeten we niet vergeten wat er zich net buiten onze landsgrenzen afspeelt, als gevolg van het gebrek aan eenduidige EU-regelgeving. Zo is het in diverse EU-landen, waaronder in Frankrijk en delen van Duitsland, bijvoorbeeld legaal om allerlei apensoorten en grote katachtigen als huisdier te hebben. Daarom is het van belang dat er eindelijk een positieflijst voor huis- en hobbydieren komt. Niet alleen in Nederland, maar in de hele EU.
Nederland in- en doorvoerhaven van Illegale handel
De handel in wilde dieren is een miljardenbusiness en daarmee aantrekkelijk voor criminele organisaties. Nederland is een belangrijke in- en doorvoerhaven binnen de EU met Schiphol en Rotterdam. Dit schept een verplichting om meer capaciteit in te zetten op het opsporen van illegale handel en wildlife criminelen te bestraffen. Illegale handelaren komen nu vaak weg met een lage boete, waarna ze hun handel hervatten.
Van knuffeldier tot medicinale tonic
Met een leeuwenwelp op de foto; het staat op menig bucketlist. Veel mensen zijn zich er niet van bewust dat door dit contact zoönosen kunnen worden overgedragen.
Ook weten ze niet dat het schattige welpje eenmaal volwassen naar een leeuwen-slachthuis gaat. Hier wordt het gedood en gevild. Het skelet gaat vervolgens naar Azië om te worden verwerkt in traditionele medicijnen. Onder deze legale handel gaat een grote illegale handel schuil. Daarom vinden de organisaties dat wilde dieren niet meer gebruikt mogen worden in traditionele medicijnen.